Navigacija

Milka Grgurova

Suprug Matić, Konstantin Aleksić
Datum rođenja 14. februar 1840.
Datum smrti 25. mart 1924.
Veze

Lična situacija

Milka Grgurova je rođena u imućnoj trgovačkoj porodici u Somboru. Uz nju, roditelji su imali još dve kćeri i sina. Kako je sama napisala, od detinjstva je znala da će biti samo glumica. U dvanaestoj godini, roditelji su je dali u ženski zavod za vaspitavanje (Zavedenije za vaspitanje i obrazovanje srpskih kćeri), gde se školovala tri godine. Sa petnaest godina vratila se kući, i to u vreme kada je njen otac doživeo bankrot. Izlazak iz krize otac je video samo u prodaji kuće u Somboru i celokupne trgovine bogatom trgovcu Matiću iz Sremskih Karlovaca, a uz to ,,bogati Matić“ je tražio i ruku njegove mlade, tek stasale kćeri, na šta je otac pristao. Sa nepunih šesnaest godina udaje se i prelazi u Sremske Karlovce, ali se tamo zadržava vrlo kratko. Po rođenju kćerke Evice, vraća se sa detetom u roditeljski dom, koji je sada bio na salašu, nedaleko od Sombora. Gostujući često kod strine Marije u Somboru, u čijoj kući je bila i bogata biblioteka, Milka Grgurova se samoobrazuje, a prilikom posete jednog diletantskog pozorišta prihvata ulogu i igra prvi put u predstavi, da bi u 23. godini, sa teško dobijenim dopuštenjem i blagoslovom roditelja, postala članica Srpkog narodnog pozorišta iz Novog Sada (koje je gostovalo širom Vojvodine i Slavonije tadašnje Austro-Ugarske carevine), i zaigrala u prvoj ulozi 1864. godine.

Gostovanjem ovog ansambla u Beogradu 1867-1868, i osnivanjem Narodnog pozorišta u Beogradu pod upravom Jovana Đorđevića, veći deo ansambla zajedno sa Milkom Grgurovom prelazi u Beograd, gde će na njegovoj pozornici skoro 40 godina ostvariti neke od reperezentativnih i kod publike i pozorišnih kritičara nezaboravnih uloga. Nazivana je „srpskom Sarom Bernar”, „nenadmašnom tragetkinjom” i ostvarila preko 500 uloga iz internacionalnog i domaćeg repertoara. U Beogradu je živela na Terazijama, sa sestrom Marom i kćerkom Evicom, a kada se ponovo udala (1882) za pukovnika Konstantina Aleksića, preselila se u Dobračinu br. 9. U periodu svog izuzetno srećnog i harmoničnog braka, započinje i književni rad Milke Grgureve, od 1894. godine kada je objavila prvu pripovetku. Podsticana od muža, a nakon njegove smrti, nadomeštajući njegov gubitak, Grgurova je napisala preko 50 pripovedaka rasutih po onovremenoj srpskoj periodici. Objavila je jedinu (mada je planirala više) zbirku pripovedaka 1897. Prevodila je sa francuskog i nemačkog jezika. Penzionisala se u 63. godini, 1902. godine, nakon punih 38 godina provedenih na sceni naša dva najstarija i najuglednija pozorišta. Umrla je u dubokoj starosti, u 84. godini, u sobici iza pozorišta kod Manježa, sama, siromašna i gotovo zaboravljena. Sahranjena je na Novom groblju, a nakon njene smrti naglo raste interes za njen život i delo.

Mesto rođenja Sombor
Mesto boravka Srbija
Mesto smrti Beograd
Maternji jezik srpski
Bračni status preudata
Broj dece 1
Imena dece Evica
Pol dece F
Obrazovanje samouka i pohađala školu

Profesionalna situacija

Kao izrazit dramski talenat, Milka Grgurova je zaigrala kao članica ansambla Srpskog narodnog pozorišta u 23. godini, prvu predstavu na gostovanju u Vinkovcima, 1864. godine. Od tada se nižu njeni glumački uspesi. Veoma podržavana od strane Jovana Đorđevića, osnivača Narodnog pozorišta u Beogradu i njegovog prvog upravnika, sa delom novosadskog ansambla prelazi 1868. u Beograd, u prvu namensku, novosagrađenu zgradu Narodnog pozorišta na Pozorišnom trgu (sagrađenu po zavetu i sa znatnim novčanim prilozima pok. kneza Mihaila) i ostaje njegova članica pune 34 godine. Ženskim likovima koje je tumačila vidno je podigla nivo profesionalne glume u našoj sredini, a na vrhuncu slave bila je u periodu 1870-1889, kada proslavlja 25-godišnjicu svoga umetničkog rada. Iako nije često imala razumevanja uprave za svoj rad (navedeni jubilej proslavila je u svom stanu, umesto u zgradi Pozorišta, što je bio presedan), Milka Grgurova je i dalje verno služila teatru. Tada je uporedo započeo i njen književni rad. Iako je njen književni rad naišao na odjek u onovremenoj srpskoj štampi, njen rukopis prve zbirke pripovedaka predat Kolarčevoj zadužbini ocenjen je negativno (dr Momčilo Ivanić). No, to Milku Grgurovu kao književnicu nije obeshrabrilo. Sama je objavila prvu zbirku pripovedaka sa samo dve priče (1897), dok je ostale priče u narednih nekoliko godina objavljivala sukcesivno po srpskoj periodici (od Brankovog kola, do mostarske Zore, u Luči, Domaćici, Srpkinji itd.). Njen književni rad i pripovedački opus još nije svestrano istražen, i dotaknut je samo uzgred u monografijama o njenom glumačkom stvaralaštvu. Milka Grgurova je sem pripovedaka, pisala i kraće putopise, autobiografske crtice, nekrologe i nekoliko polemičkih tekstova kao na pozorišnu kritiku. Penzionisala se pre vremena, zaboravljena, tako da je niko nije pozvao na 50-godišnjicu Narodnog pozorišta, 1909. godine. Poslednji put se pojavila na sceni 1912, na poziv Srpskog diletantskog pozorišnog društva iz Mostara. Ipak, doživela je počast da bude odlikovana ordenom Belog orla, koji joj je uručen nekoliko dana pred smrt. Sahranjena je uz najviše državne počasti, a brojnim nekrolozima novinara pridružili su se i stihovima najpoznatiji pesnici. Njen uljani portret načinio je Uroš Predić 1918. godine.

Autorku uredila Slavica Garonja Radovanac (septembar 2012).

Profesija prevoditeljka, autorka proze/romana i glumica
Jezici na kojima je pisala srpski
Finansijski aspekti plata
Članstva drugo

Radovi

Monografije

Članci i drugi sastavni delovi

Neknjižna građa

Čitala je

* Navedene su samo autorke iz baze