Katarina Milovuk

Bila je upravnica Više ženske škole po njenom samom osnivanju od 1863. do 1893. godine. Iako veoma mlada, pokazala je veliki predavački dar. Katarina Milovuk zalagala se za uvođenje pedagogije i metodike, zatim za izučavanje ruskog, francuskog i nemačkog jezika, koje je i ona sama govorila. Katarina Milovuk bila je autorka udžbenika koji korišćeni prilikom izvođenja nastave pedagogije i metodike. Na njeno insistiranje oformljen je školski hor. U početku strani jezici (nemački i francuski), kao i crtanje i klavir, bili su neobavezni predmeti u Višoj ženskoj školi u Beogradu. Roditelji koji su želeli da njihova deca pohađaju nastavu iz pomenutih predmeta morali su to da finansiraju. Katarina Milovuk držala je časove francuskog, ali nije želela da uzima honorar, te ga je ostavljala školi.

Bila je pozvana da radi i učestvuje u organizaciji Više srpske ženske škole u Solunu, što je činila pune tri godine, od 1904. do 1907. godine.

Prevodila je sa nemačkog, ruskog, francuskog i engleskog jezika.

Katarina Milovuk zaslužna je i za osnivanje Ženskog društva 1875. godine u Beogradu, koje je posebno značajno zbog svog humanitarnog karaktera. Bila je prva predsednica Ženskog društva. Društvo je četiri godine posle svog osnivanja počelo da objavljuje prvi ženski časopis Domaćica. Ova godina značajna je i po osnivanju Ženske radionice i „Pazara”, gde su se mogli kupovati radovi iz Ženske radionice. Ženska radionica/Radenička škola i „Pazar” za cilj su imali očuvanje zanata poput šivenja i krojenja i obučavanje devojaka između 13 i 17 godina. Ona je osnivačica i Ženskog saveza koji se borio za pravo glasa koje žene u tom trenutku nisu imale. Bila je jedna od prvih žena koje su se digle protiv okova patrijarhalnog srpskog društva oštro se boreći za prava žena.

Godine 1893. Katarina Milovuk odlazi u penziju i povlači se sa mesta upravnice Više ženske škole u Beogradu. Međutim, njen angažman se tu ne završava. Naime, ona odlazi u Solun da radi kao upravnica Srpske više ženske škole sa internatom, gde je radila tri godine. Reč je o školi koju su pohađale srpske devojke iz krajeva pod turskom vlašću.

Godine 1906. izabrana je za prvu predsednicu Srpskog narodnog ženskog saveza. Bila je i potpredsednica Kola srpskih sestara.

Pored izuzetnog pedagoškog rada i pored borbe za bolji položaj žena, Katarina Milovuk ostaće zapamćena po izuzetnom humanitarnom radu. Naime, bila je članica Društva za potpomaganje i vaspitanje sirotne i napuštene dece. U ratnim vremenima pomagala je siromašnoj deci, kao i deci vojnika. Njenim zalaganjem u sklopu zgrade Više ženske škole u Beogradu otvorena je radionica u kojoj se šilo za vojsku. Uticala je na žene da se tokom ratnih godina angažuju kao bolničarke i da pomažu bolesnima i ranjenima. Katarina Milovuk bila je nagrađena za svoj humanitarni rad sledećim odlikovanjima: godine 1877. dobila je Orden Društva srpskog Crvenog krsta, naredne godine odlikovana je Medaljom kneginje Natalije, a 1886. godine Medaljom Kraljice Natalije i Ordenom Svetog Save III reda.

Korišćeni izvori:

1. Stankov, Ljiljana. Katarina Milovuk (1844-1913): i ženski pokret u Srbiji. Beograd, Pedagoški muzej, 2011.
2. Stojaković, Gordana. Znamenite žene Novog Sada. Novi Sad: Futura publikacije, 2001.
3. Savremenici i poslednici Dositeja Obradovića i Vuka Stefanovića Karadžića sakupio, obradio i sredio Vlastoje D. Aleksijević (1911–1969); Šesta sveska: slovo M; Dostupno na http://digitalna.nb.rs/wb/NBS/Katalozi_i_bibliografije/P_425/P_425_06#page/0/mode/1up

 

Hronologiju i bibliografiju napravila i autorku uredila: Milica Đuričić